امروزه دغدغه بسیاری از مدیران سازمان‌های تجهیزمحور این است که بدانند برای پیشرفت و رسیدن به سطح تعالی در مدیریت دارایی های فیزیکی باید از کجا شروع کنند. چه برنامه‌هایی در این مسیر باید اجرا شود؟ اولویت کدام یک بالاتر و کدام یک پایین‌تر است؟ اگر می‌خواهید در مدیریت دارایی های فیزیکی خود را به کلاس جهانی برسانید، ابتدا باید بدانید وضعیت کنونی نگهداشت شما چیست. دانستن اینکه در حال حاضر کجا ایستاده‌اید، گام اول برای شناخت مسیر پیش رو و نحوه رسیدن به مقصد است. این شناخت تنها با ارزیابی مدیریت دارایی های فیزیکی سازمانتان میسر می شود.
نداشتن درک صحیح از وضعیت موجود سازمان، می‌تواند منجر به انتخاب مسیر اشتباه شده و هرگونه انتخاب اشتباه در این مسیر می‌تواند تبعات سنگینی برای سازمان داشته و علاوه بر شکست پروژه و تغییر نگاه سازمان به پروژه‌های بهبود، هزینه‌های هنگفتی نیز در پی داشته باشد. لذا ارزیابی وضعیت موجود نگهداشت، مهم ترین گام در راه تعالی و پیشرفت است.
ارزیابی مدیریت دارایی های فیزیکی چیست؟
ارزیابی مدیریت دارایی های فیزیکی ابزاری برای سنجش ظرفیت مدیریت دارایی های یک سازمان است. این ابزار برای کمک به شناخت وضعیت فعلی و تعیین مسیر حرکت به سوی تعالی طراحی شده‌است. این ارزیابی مزایای زیر را به همراه دارد:
- ارزیابی شیوه‌های مدیریت دارایی به یک روش جامع؛
- شناسایی نقاط قوت و نقاط قابل بهبود؛
- تعیین اولویت‌ها؛
- ایجاد آگاهی از ابعاد مختلف مدیریت دارایی‌ها (شناخت 10 جنبه مدل آپتایم)؛
- ایجاد بحث‌های مولد در ارتباط با تمام بخش‌های سازمان؛
- مقایسه وضعیت موجود با سایر سازمان‌های داخلی؛
- مقایسه وضعیت موجود با معیارهای جهانی.
مخاطبین ارزیابی مدیریت دارایی های فیزیکی
- صنایع نفت، گاز و پتروشیمی؛
- تولید، انتقال و توزیع برق و آب؛
- صنایع فلزی؛
- صنایع معدنی و کانی؛
- صنایع خودروسازی، کشتی‌سازی، هواپیمایی و سازمان‌های تابعه؛
- صنایع قطار و راه آهن (ساخت و بهره‌برداری)؛
- صنایع بهداشتی، غذایی و پزشکی؛
- صنایع مخابرات و ارتباطات؛
- ساختمان، تاسیسات، مجتمع‌های تجاری؛
- سایر صنایع که به نوعی تجهیزات و دارایی‌های فیزیکی بخش عمده‌ای از سرمایه آن‌ها را تشکیل می‌دهد.
مدل ارزیابی جایزه ملی مدیریت دارایی های فیزیکی
راهنمایی سازمان شما به سوی تعالی، نیازمند مقایسه وضعیت کنونی شما با وضعیت کنونی سازمان‌های الگوی کسب و کار شما است. بدین منظور لازم است تا از مدلی استفاده کنید که بتواند داده‌های مربوط به سازمان‌های الگو را در اختیارتان قرار دهد. لذا مهم‌ترین شاخصه مدل تعالی، جامع و فراگیر بودن آن است.
ارزیابی مدیریت دارایی های فیزیکی با استفاده از مدل تعالی uptime ، پرکاربردترین ارزیابی در حوزه مدیریت دارایی های فیزیکی در دنیاست. این مدل در شـرکت مشاوره مدیریت دارایی‌های فیزیکی PriceWaterhouseCoopers ایجاد شده و توسعه یافته که تاکنون در بیش از 2000 سازمان در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است و فراگیرترین مدل ارزیابی مدیریت دارایی‌های فیزیکی در ایران می باشد که در حدود بیش از 150 سازمان از بزرگترین صنایع ایران (اعم از بخش نفت، صنایع فلزی مادر و صنعت نیرو) نیز اجرا شده‌است. این مدل توسط ناظر علمی مدل ارزیابی جایزه ملی مدیریت دارایی‌های فیزیکی، آقای جیمز پیکنل، یکی از نویسندگان کتاب UPTIME و نخبه‌های جهانی مدیریت دارایی‌های فیزیکی تدوین شده‌است.
فرایند ارزیابی
در گام اول پرسشنامه خودارزیابی باید توسط اعضای سازمان متقاضی تکمیل شود. پیشنهاد می‌شود افراد در رده‌های مختلف سازمان (از رده‌های اجرایی تا مدیریتی) پرسشنامه را تکمیل نمایند. الزامی در تعداد پرسشنامه وجود ندارد و حتی با یک پـرسشنامه هم می‌توان تحلیل را انجام داد، اما همان‌گونه که مشخص است هر چه تعداد پرسشنامه‌های تکمیلی بیشتر باشد (تا حدی مشخص)، نتایج از دقت بالاتری برخوردار است.
پس از انجام خودارزیابی نوبت به ارزیابی توسط ارزیابان خبره می‌رسد. ارزیابان خبره با حضور در سازمان متقاضی و انجام مصاحبه با افراد مختلف با سمت‌های مختلف پرسشنامه را تکمیل خواهند کرد. سپس نتایج خودارزیابی و ارزیابی توسط تیم ارزیاب در قالب یک گزارش ارائه می‌شود. همچنین در یک نمودار عنکبوتی نتایج خودارزیابی و ارزیابی توسط ارزیابان خبره با بهترین‌های ایران و معیارهای جهانی مقایسه می‌شود.
جایزه ملی مدیریت دارایی های فیزیکی با مجوز سازمان ملی بهره‌وری ایران (یکی از 6 جایزه معتبر این سازمان)، با ریاست دکتر علینقی مشایخی (چهره ماندگار ایران در مدیریت) و نظارت علمی دکتر علی زواشکیانی (مدیر مرکز مدیریت دارایی‌های فیزیکی دانشگاه تورنتو و مـدرس مباحث مربـوط بـه مدیریـت دارایی‌هـای فیزیکـی در شـرکت مشـاوره McKinsey)، هر سال در سه حوزه اصلی نفت، نیرو و صنعت، سازمان‌های متقاضی را ارزیابی می‌کند و به همراه توصیه‌های بهبود در قالب یک گزارش به این سازمان‌ها ارائه می دهد.
ارزیابی‌ها در جایزه ملی مدیریت دارایی‌های فیزیکی بطوری خاص طراحی شده است تا چالش‌های منحصر به فردی را که سازمان‌ها در حوزه مدیریت دارایی های خود با آن روبرو هستند، بازتاب دهد. این ابزار سنجش برای تمام سازمان‌ها، به هر اندازه و در هر مرحله که از اجرای یک برنامه مدیریت دارایی قرار دارند، ایجاد شده است.
گروه ارزیابان جایزه ملی مدیریت دارایی‌های فیزیکی (PAMAWARD) از مدل تعالی Uptime که در شرکت مشاوره IBM توسعه یافته است و شرکتهای زیادی در سراسر جهان از آن بهره می‌برند، برای ارزیابی و تدوین نقشه راه مدیریت دارایی‌های فیزیکی بهره میگیرد. ارزیابی‌ها توسط ارزیاب‌های آموزش‌دیده و باسابقه در اجرای مدیریت دارایی صورت می‌پذیرد.
جایزه ملی مدیریت دارایی های فیزیکی هرساله همزمان با بزرگترین همایش بین‌المللی مدیریت دارایی‌های فیزیکی مراسمی را برگزار می‌کند و به سازمان‌هایی که بالاترین امتیازها را کسب کرده‌اند تندیس و تقدیرنامه اهدا می‌شود.
باتوجه به نقطه نظرات خبرگان مدیریت دارایی‌های فیزیکی در هفتمین کمیته راهبری جایزه، جهت تشویق صنایع و سازمان‌های تجهیزمحور کشور به مدیریت درست دارایی‌های فیزیکی، آن دسته از سازمان‌ها که برای اولین بار متقاضی شرکت در جایزه و ارزیابی مدیریت دارایی‌های فیزیکی می‌شوند مشمول تخفیف 30 درصدی ارزیابی خواهند شد.
“به امید افزایش بهره‌وری و خلق ارزش پایدار از دارایی‌های فیزیکی در کشور”